روکش دندان چیست؟ انواع، مزایا و معایب آن
روکش دندان dental crown که به آن پروتز دندان ثابت نیز گفته می شود نوعی کلاهک از جنس سرامیک، فلز و یا ترکیبی از هر دوی آن ها است که از آن برای حفاظت از دندان های تخریب شده استفاده می کنند. پروتز دندان ثابت(روکش دندان) علاوه بر اینکه از آن ها در مقابل هر نوع آسیب از جمله شکسته شدن و… مراقبت می کند بلکه جنبه ی زیبایی نیز داشته و به افراد کمک می کند تا چهره ی منظم و زیبا تری داشته باشند.
موارد کاربرد روکش دندان
ممکن است بسیاری از افراد با این پرسش که( در چه مواردی باید از روکش کردن دندان ها استفاده کرد؟) مواجه شوند! از دندان مصنوعی ثابت نه تنها برای وجود ظاهری زیبا در دندان ها استفاده می شود بلکه در صورت داشتن شرایط زیر نیز می توان از این روش درمانی و زیبایی استفاده نمود:
- شکسته شدن دندان ها
- هم سطح نبودن دندان ها
- وجود فواصلی کوچک و ظریف میان دندان ها
- بخش تاجی ایمپلنت
انواع روکش دندان کدامند؟
به طور کلی سه نوع روکش دندان وجود دارد که اکنون به صورت مجزا به بررسی هر کدام از آن ها می پردازیم:
- روکش های تمام فلزی all metal
در روکش های تمام فلزی همانگونه از نامشان نیز مشخص است تمامی قسمت های پوشاننده ی دندان ها از فلز ساخته شده اند، این نوع از روکش ها با توجه به نوع فلزات بکار گرفته شده در آلیاژشان ممکن است زرد و یا سفید رنگ باشند. در روکش های تمام فلزی هیچ گاه نمی توان از یک فلز به طور خالص جهت روکش کردن استفاده نمود، آلیاژ های زیر برای روکش کردن دندان های بیماران بکار گرفته می شوند:
- آلیاژ های قیمتی precious
آلیاژ های قیمتی به عنوان گلد استاندارد در انواع روکش های دندان به حساب می آیند. حدود 60 درصد آلیاژ های قیمتی شامل فلزات گران بهایی همچون طلا، پلاتینیوم، وگاهی پالادیوم هستند که تقریبا 40 درصد از آن طلا می باشد. به این نوع از آلیاژ ها به دلیل گران قیمت بودنشان( دندان طلا) نیز گفته می شود.
روکش دندان و انواع آن
- آلیاژ های نیمه قیمتی
آلیاژ های نیمه قیمتی همانطور که از نامشان نیز مشخص است، بیش از 25 درصد آن ها از فلزاتی گران قیمت تشکیل شده است.
- آلیاژ های معمولی
این نوع از آلیاژ ها از آنجایی که بخش ناچیز و تنها کمتر از 25 درصدشان شامل فلزات قیمتی می باشند به اسم آلیاژ معمولی شناخته می شوند. این آلیاژ ها شامل نیکل، کروم و… هستند.
- روکش سرامیکی دندان
روکش سرامیکی دندان کاملا از نوعی چینی همچون پرسلن ساخته می شوند که این موضوع را می توان از اسم روکش ها نیز متوجه شد.
- روکش های ترکیب سرامیک و فلز
امروزه اکثر دندان پزشکان و متخصصین از روکش های ترکیب سرامیک و فلز که به آن pfm نیز گفته می شود استفاده می نمایند. در این نوع از روکش ها همانطور که از نامشان نیز پیداست از هر دو نوع قبلی استفاده شده است به گونه ای که قسمت فلزی اطراف دندان را پوشش داده و همچون بخش هسته ای سبب استحکام و قوی بودن روکش شده و پرسلنی که روی آن قرار دارد نیز سبب زیبایی روکش می شود. این نوع از روکش ها ترکیبی از استحکام و زیبایی دندان می باشند.
مزایا و معایب روکش انواع روکش دندان
هر کدام از روکش های نام برده شده همزمان دارای مزایا و معایبی هستند که اکنون این مزایا و معایب را بررسی می کنیم:
- روکش های تمام فلزی
- مزایا
- در روکش های تمام فلزی دندان ها تراش کمتری می خورند
- دندان های مقابل به دلیل تراشیدگی کمتر، دچار ساییدگی نمی شوند
- از آنجایی که به خوبی فیت دندان می شوند از ماندگاری بالایی نیز برخوردار هستند
- معایب
- این روکش ها تنها یک عیب داشته و آن هم ظاهر نامناسبشان می باشد.
انواع روکش دندان
- روکش های سرامیکی
- مزایا
- این نوع از روکش ها می توانند برای افرادی که به آلیاژ های قرار گرفته در فلز حساسیت دارند کمک کرده و کاربرد داشته باشند.
- اگر بخواهیم روکش های سرامیکی را با روکش های pfm مقایسه کنیم می توان نتیجه گرفت در این نوع از روکش ها از آنجایی که هیچ نوع فلزی زیرشان به کار گرفته نشده است بسیار طبیعی تر به نظر می رسند.
- معایب
- این نوع از روکش ها دارای ساختار بسیار ضعیفی هستند به همین دلیل از آن ها فقط در دندان های قدامی استفاده می کنند که زیبایی مد نظر بوده و استحکام از اهمیت چندانی برخوردار نمی باشد.
- روکش های ترکیبی سرامیک و فلز pfm
- مزایا
- استحکام نسبتا بالا و مقاوم
- دارای طول عمری مناسب و بیشتر از روکش های سرامیکی
- معایب
متاسفانه معایب روکش دندان ترکیبی بیشتر از مزایای آن می باشند:
- در این روکش ها ممکن است چینی روکش دچار پریدگی و یا ترک خوردگی شود
- اگر گلیز روکش از بین رفته باشد دندان مقابل ساییده می شود
- بخش زیادی از دندان تراش می خورد
گاهی اوقات فلزی که در لبه ی روکش قرار دارد دیده شده و در نهایت سبب ایجاد ظاهری نامناسب می شود.
